You are currently viewing Η σημασία του νερού στα φυτά

Η σημασία του νερού στα φυτά

Το νερό, αποτελεί βασικό συστατικό των φυτικών ιστών. Η περιεκτικότητα του νερού στο βλαστικό σώμα του φυτού κυμαίνεται από 75 έως 85% του νωπού τους βάρους, γεγονός που αποδεικνύει τη σημαντικότητα του νερού. Η περιεκτικότητα του νερού εξαρτάται από τη ταχύτητα απορρόφησης και τη ταχύτητα διαπνοής. Αυτό εξηγείται απλώς, αν σκεφτεί κανείς ότι ένα μέρος του νερού που απορροφά το φυτό από το ριζικό σύστημα μέσω του εδάφους, αποβάλλεται στην ατμόσφαιρα μέσω των φύλλων του φυτού. Συνεπώς, όταν το νερό βρίσκεται σε περίσσεια σημαίνει πως υπερισχύει η ταχύτητα απορρόφησης, ενώ αν υπερισχύει η ταχύτητα διαπνοής, οδηγεί το φυτό σε μάρανση.

Το νερό, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη λειτουργία των φυτικών κυττάρων ως ωσμωτικών συστημάτων και την ύπαρξη συμπλάσματος. Επιπροσθέτως, ρυθμίζει τη θερμοκρασία των φυτών, ειδικά την αύξηση αυτής. Η διαπνοή κατεβάζει τη θερμοκρασία λόγω εξάτμισης των ιστών. Εν ολίγης, αμβλύνει την αρνητική επίδραση των ακραίων θερμοκρασιών που πιθανόν να προκαλέσουν μεταβολές στα κύτταρα. Μια ακόμη λειτουργία που καθιστά το νερό άκρως σημαντικό για τα φυτά, είναι η ικανότητά του να συμμετέχει σε πλήθος βιοχημικών αντιδράσεων. Αποτελεί μέσο διασποράς κολλοειδών ουσιών πρωτοπλάσματος, όπου πραγματοποιούνται οι βιοχημικές αυτές αντιδράσεις. Το νερό, αποτελεί ακόμη, μέσο διακίνησης διαφόρων ουσιών στα ενδοκυτταρικά διαμερίσματα, αλλά και μεταξύ των κυττάρων. Ως αντιδραστήριο κατά τη φωτοσύνθεση χρησιμοποιείται το νερό για το σχηματισμό υδατανθράκων, καθώς και αποτελεί άριστο διαλύτη ηλεκτρολυτών και μη συστατικών των κυττάρων. Τέλος, το νερό έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί δεσμούς υδρογόνου με άτομα Ο και Ν.

Το νερό είναι πηγή ζωής και για τα φυτά, και θα επιζήσουν μόνο αν υπάρχει επαρκής ποσότητα νερού να απορροφάνε όποτε χρειάζεται.

Το νερό στην Αρχιτεκτονική Τοπίου

Η ανάγκη επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων ώθησε τους κατοίκους των παρόχθιων περιοχών να χτίσουν τις πρώτες γέφυρες και αργότερα τα υδραγωγεία, με τα οποία το νερό μεταφερόταν στην πόλη. Επίσης, το νερό χρησιμοποιούνταν ως βασικό στοιχείο στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό σε διαδρόμους, κήπους, καταστήματα και βιβλιοθήκες.

Στη Σικελία, στο νησί Pantelleria, οι τυπικές αγροτικές κατοικίες, με καταγωγή από την Αραβική κυριαρχία, έχουν στέγαση με θόλους, που διευκόλυναν αφενός τον δροσισμό του εσωτερικού των κτιρίων και αφετέρου τη συλλογή του βρόχινου νερού και τη συγκέντρωσή του σε ελαφρά υπερυψωμένες υπόγειες δεξαμενές. Στα νησιά των Κυκλάδων, τα διαφορετικά ύψη των χώρων κάθε κατοικίας εξυπηρετούσαν τη συγκέντρωση του βρόχινου νερού σε δεξαμενές ή στέρνες. Στην αρχιτεκτονική της Β. Αφρικής υπάρχουν συστήματα, τα qala, ενσωματωμένα στην δομή του κτιρίου για το δροσισμό του εσωτερικού των κτιρίων στα άνυδρα και ζεστά κλίματα της ερήμου Σαχάρα.

Το νερό αναζωογονεί, δροσίζει και είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία ενός κήπου. H ύπαρξη νερού στον κήπο ασκεί μία σχεδόν μαγική επίδραση σε όλους και επιφέρει ή ενισχύει την ψυχοσωματική μας ισορροπία.

Tο νερό  ηρεμεί και  γαληνεύει και, λειτουργώντας συμπληρωματικά με άλλα διακοσμητικά στοιχεία (γλυπτά, ρυάκια με φυσικές πέτρες), μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για το συνολικό σχεδιασμό του κήπου ή της βεράντας μας. Tο μέγεθος, το σχήμα και η μορφή των στοιχείων νερού που μπορείτε να εντάξετε σε αυτόν το σχεδιασμό ποικίλλουν από μια μικρή μαρμάρινη λεκάνη με νερό σε ένα μπαλκόνι, μέχρι τη δημιουργία μιας μικρής φυσικής λίμνης με νούφαρα ή μιας πισίνας σε ένα μεγάλο κήπο.

Το νερό όντας ήρεμο και διάφανο, λειτουργεί ως καθρέπτης, αντικατοπτρίζοντας τη πραγματικότητα, που ένας αρχιτέκτονας τοπίου μπορεί να εκμεταλλευτεί προκειμένου να μεγεθύνει και να τονίσει διάφορα αρχιτεκτονικά και φυσικά χαρακτηριστικά μέσα στον κήπο. Συμβολίζει τη διαφάνεια, τη νεότητα και την ομορφιά. Το εφέ του «διπλασιασμού» μέσω της αντανάκλασης λειτουργεί ως μέσο εντυπωσιασμού. Επιπροσθέτως, η λειτουργία αυτή του νερού χρησιμοποιείται από τα ρωμαϊκά χρόνια ως το Μπαρόκ και από το Ρομαντισμό ως τη μοντέρνα αρχιτεκτονική. Συνεπώς, δημιουργείται μια ισορροπία και μια μεγαλοπρέπεια στο χώρο, καθώς και ένα ιλουζιονιστικό αποτέλεσμα συνοδευόμενο βεβαίως από τον κατάλληλο φωτισμό. Τέλος, το  μη κινούμενο νερό, μπορεί να επιφέρει μια αίσθηση ηρεμίας και περισυλλογής για τους χρήστες

Λίμνη με υδρόβια φυτά, με ήρεμο νερό που καθρεφτίζει και προσφέρει γαλήνη και ηρεμία στο θεατή. Balboa Park, Lily Pond, California, USA, San Diego, φωτογραφία της Νάγιας Φρέντζου

Ένα ακόμη χαρακτηριστικό του νερού που το καθιστούν ενδιαφέρον στην αρχιτεκτονική τοπίου είναι η κίνηση αυτού, που επιτυγχάνεται με τη χρήση συντριβανιών ή καταρρακτών. Το νερό που ρέει είναι ένδειξη ευεξίας και καθαριότητας. Είναι γνωστό, πως ο ήχος του νερού που παφλάζει χρησιμοποιείται από τους ειδικούς ως μέσο χαλάρωσης και ηρεμίας, καθώς πιστεύουν πως το νερό ήταν η πρώτη μουσική της γης και πως ο ήχος του συντρόφευε τον άνθρωπο από τη στιγμή της δημιουργίας του και σταδιακά τον ενέπνεε να αναπτύξει το πνεύμα του πάνω στους ήχους του νερού με διάφορες δραστηριότητες. Το νερό μπορεί να κινείται σε γραμμικές γραμμές, να κυλάει ακανόνιστα και νατουραλιστικά ή και με τεχνητή ροή. Τέτοια παραδείγματα είναι οι καταρράκτες, οι υδάτινες κουρτίνες ή και το νερό που μιμείται τη κίνηση κυλώντας σε σκαλοπάτια, σε οριζόντια ροή, σε ροή με κλίση ή κατακόρυφη, αναλόγως το σχήμα που θέλει να δώσει ο αρχιτέκτονας τοπίου. Έτσι, το κινούμενο νερό ηρεμεί και ξεκουράζει και άλλοτε ξαφνιάζει και προκαλεί δέος.

Τέλος, από την αρχαιότητα ως σήμερα το νερό αποκτά γλυπτικό χαρακτήρα με την εμφάνιση και την εξαφάνιση του νερού που συμβολίζουν τα σιντριβάνια. Τα σιντριβάνια τείνουν να μιμούνται τη φύση, τα φυσικά καιρικά φαινόμενα που αναπαρίστανται με την εκτόξευση ενός υδάτινου πίδακος. Κυρίαρχο ρόλο στους κήπους της αρχαίας Ελλάδας και στους αραβικούς, για παράδειγμα, είχαν τα σιντριβάνια που εμπεριείχαν όλες τις φάσεις του υδάτινου κύκλου, καθώς αντιπροσωπευόταν η ζωτικότητα και ο συμβολισμός.

Σιντριβάνι στο Petergof, με γλυπτά, και πίδακες νερού που προσφέρουν δέος και ξαφνιάζουν το θεατή, καθώς και πιθανόν να τον ηρεμούν ακούγοντας το νερό να παφλάζει